Mốc Phát Triển: 1 Tuổi
Mỗi trẻ em là một cá thể độc lập, và có một tốc độ phát triển riêng biệt. Tuy nhiên, sự phát triển bình thường của trẻ chắc chắn sẽ đi theo một xu hướng có thể đoán trước được, được gọi là các mốc phát triển. Trong 5 năm đầu đời, trẻ phát triển toàn diện và mạnh mẽ trong 4 mảng:
- Thể chất – Vận động
- Nhận thức – Giải quyết vấn đề
- Ngôn ngữ – Giao tiếp
- Cảm Xúc – Xã hội
Viện Nhi khoa Hoa kỳ (American Academy for Peadiatrics) nhấn mạnh: Tất cả trẻ em đều cần được kiểm tra phát triển toàn diện trong 5 năm đầu đời, tối thiểu 3 lần trước sinh nhật 3 tuổi.
- Ngồi xuống không cần giúp đỡ
- Vịn vào để đứng, bám vào đồ đạc để đi (“đi lần mò”)
- Có thể đi vài bước không cần bám
- Có thể tự đứng
- Khám phá đồ vật theo các cách khác, như rung lắc, đập mạnh, quăng ném
- Tìm đồ vật bị giấu dễ dàng
- Nhìn đúng vào hình hoặc đồ vật khi được gọi tên
- Bắt chước điệu bộ
- Bắt đầu sử dụng đồ vật đúng cách; thí dụ, uống bằng li, chải tóc bằng lược, ốp điện thoại vào tai
- Đập mạnh hai đồ vật vào nhau
- Để đồ vật vào hộp, lấy đồ vật ra khỏi hộp
- Đẩy đồ vật đi không cần giúp đỡ
- Gõ ngón tay trỏ
- Làm theo hướng dẫn đơn giản như “nhặt đồ chơi ra nào”
- Đáp ứng các yêu cầu bằng lời đơn giản
- Sử dụng các điệu bộ đơn giản, như lắc đầu “không” hoặc vẫy tay “chào tạm biệt”
- Làm tiếng động và thay đổi âm giọng (âm thanh giống lời nói hơn trước)
- Nói “mama” và “dada” và các lời cảm thán như “uh-oh”
- Cố gắng nói các từ mà người lớn nói
- Nhút nhát và lo lắng trước người lạ
- Khóc khi mẹ hoặc bố bỏ đi
- Có đồ vật ưa thích
- Có người ưa thích
- Tỏ ra sợ hãi trong một số tình huống
- Đưa bố mẹ một cuốn sách khi trẻ muốn nghe một câu chuyện
- Lặp lại tiếng động hoặc hành động để gây sự chú ý
- Đưa tay hoặc chân ra khi được giúp mặc quần áo
- Chơi các trò chơi như “ú oà” và “vỗ đập tay”
- Cho trẻ thời gian làm quen với người chăm sóc mới. Lấy một món đồ chơi, thú bông hoặc chiếc chăn mà trẻ thích để dỗ trẻ
- Trước những hành vi không vừa ý, quý vị hãy nói “không” một cách dứt khoát. Đừng quát, tét đít hoặc giải thích dài dòng. Cho trẻ đứng góc im lặng 30 giây đến 1 phút có thể giúp trẻ định hướng lại.
- Ôm, hôn và tán dương trẻ thật nhiều nếu trẻ có hành vi tốt.
- Dành nhiều thời gian khích lệ các hành vi tốt thay vì phạt các hành vi không tốt (dành gấp 4 lần thời gian khích lệ hành vi tốt để định hướng lại trẻ tránh các hành vi không tốt).
- Nói với trẻ về việc quý vị đang làm. Ví dụ, “Mẹ đang rửa tay cho con bằng khăn rửa tay”.
- Đọc sách cùng trẻ mỗi ngày. Nhờ trẻ lật trang. Cùng trẻ chơi trò thay nhau gọi tên tranh.
- Mở rộng những gì trẻ nói hoặc định nói, hoặc vật trẻ chỉ. Nếu trẻ chỉ một chiếc xe tải và nói “t” hoặc “tải”, quý vị hãy nói “Đúng rồi, chiếc xe tải to màu xanh”.
- Đưa cho trẻ sáp màu và giấy, rồi để trẻ vẽ tùy ý. Hướng dẫn trẻ cách vẽ các đường lên xuống và chéo. Tán dương khi trẻ cố gắng vẽ lại các đường đó.
- Chơi xếp hình, phân loại hình và chơi các đồ chơi khuyến khích trẻ sử dụng tay.
- Giấu các đồ chơi nhỏ và đồ vật khác rồi bảo trẻ đi tìm.
- Yêu cầu trẻ gọi tên các bộ phận cơ thể hoặc mọi thứ nhìn thấy trên đường đi.
- Hát các bài có thể làm động tác minh họa. Giúp trẻ thực hiện các động tác theo bố mẹ.
- Đưa cho trẻ xoong và chảo hoặc một dụng cụ âm nhạc nhỏ như một cái trống. Khích lệ trẻ tạo ra âm thanh.
- Có nhiều không gian an toàn cho trẻ chập chững biết đi khám phá. (Biến căn nhà của bạn trở nên an toàn đối với trẻ chập chững biết đi. Cất kỹ các sản phẩm hóa chất lau rửa, giặt giũ, chăm sóc vườn tược và xe cộ. Sử dụng cửa an toàn và khóa cửa thông ra ngoài và cửa xuống tầng hầm.)
- Đưa cho trẻ các đồ chơi đẩy như xe đẩy tay hoặc xe đẩy chân.
- Không bò trườn
- Không thể đứng khi được đỡ
- Không tìm đồ vật khi trẻ thấy bố mẹ giấu
- Không nói các lời đơn giản như “mama” hoặc “dada”
- Không học điệu bộ như vẫy tay hoặc lắc đầu
- Không chỉ vào đồ vật
- Bỏ mất các kỹ năng mà trẻ đã từng làm được
* Mỗi trẻ em phát triển theo cách riêng và tiến độ riêng. Nếu có lo lắng hay băn khoăn về các mốc phát triển của con, hãy đăng ký Dịch Vụ Kiểm tra Phát triển Toàn diện cho con ngay hôm nay.
Các Mốc Phát Triển Theo Độ Tuổi
Phụ huynh có thể bấm vào độ tuổi tương ứng dưới đây để tham khảo các mốc phát triển của trẻ. Các nội dung mốc phát triển được chuyển ngữ theo chương trình “Learn the Signs. Act Early” của CDC Hoa Kỳ.
