Thông thường có rất nhiều sự bàn luận trong cách cha mẹ quản lý con cái: “Cho con screen time (xem màn hình TV / Ipad) nhiều là không tốt.” “Cho con screen time nhiều là hại con.” – mình tin đây hẳn là thông tin chúng ta nghe rất nhiều ngày nay. Nhưng thực tế không thể phủ nhận rằng rất rất nhiều lúc, screen time chính là cứu cánh duy nhất để bố mẹ được … “yên thân”, là thiên sứ mang đến hoà bình cho cả gia đình (và xã hội). Vậy cho con screen time thế nào để bố mẹ an tâm hơn?

Cha mẹ cần học cách quản lý con cái về thời gian sử dụng thiết bị
Xem thêm: Tâm lý Trẻ Em
1. CÁCH CHA MẸ QUẢN LÝ CON CÁI THEO SCREEN TIME
– Đối với trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, con học và tiếp nhận thông tin tốt nhất thông qua người thật việc thật, càng sống động càng tốt, chứ không học được gì qua việc sử dụng các thiết bị.
Việc xem màn hình nhiều khi trẻ dưới 2 tuổi có ảnh hưởng tiêu cực đến phát triển nhận thức và kết quả học tập của con khi lớn lên (khả năng đọc, và số học) (*nghiên cứu 1). Vì vậy, theo đúng lý thuyết khoa học thì screen time cho trẻ duới 2 tuổi nên là ZERO.
– Nhưng đối với trẻ từ 2 tuổi trở lên, screen time lại có tác động tích cực đến kết quả học tập khi con lớn lên, ở những phương diện sau:
– Ngoại ngữ: cụ thể là tiếng Anh: đối với các gia đình VN, việc con được xem các kênh giải trí tiếng nước ngoài (Anh, Pháp, Hoa…) thường xuyên đều đặn sẽ giúp con có cơ hội tiếp cận ngoại ngữ từ sớm, nghe và học phát âm đúng giọng chuẩn bản địa và có phản xạ giao tiếp tự nhiên hơn so với thế hệ trước.
– Khả năng học tập: trẻ từ 3 tuổi trở lên nếu được xem TV nhiều hơn MỘT CHÚT so với trẻ không hoặc ít xem, thì có khả năng đọc tốt hơn và kết quả học tập tốt hơn khi vào cấp 2 (khoảng 12 tuổi). (*nghiên cứu 2)
– Tương lai cho con học song ngữ hoặc du học: Khi mình trao đổi với các giáo viên trường quốc tế ở VN, có một thực tế là các bạn học sinh quốc tịch VN thường giỏi vượt trội hơn ở môn toán, nhưng lại thường chỉ đạt mức trung bình ở các môn tự nhiên xã hội. Điều này đương nhiên dễ hiểu, vì các bạn học sinh “tây” khi về nhà nếu cần trao đổi hay hỗ trợ từ bố mẹ ở các môn này, vì là ngôn ngữ bản địa và với phông nền kiến thức có sẵn, bố mẹ “tây” có thể hỗ trợ các bạn rất dễ dàng. Nhưng với học sinh VN thì bố mẹ thường gặp khó khăn vì từ vựng chuyên môn, cộng thêm văn hoá giáo dục ở VN không chú trọng kiến thức nền tảng những môn này so với việc học toán. Vì vậy, để chuẩn bị tốt cho con học chương trình song ngữ hoặc đi du học trong tương lai, hãy tạo điều kiện cho con xem nghiêm túc các chương trình giáo dục như National Geographic Kids, Animal Planet, hay các chương trình tương tự để con làm quen với nội dung, thẩm thấu từ vựng và ngữ nghĩa một cách tự nhiên nhất. Bố mẹ nếu có thể hãy dành thời gian xem cùng con, cũng là cách để tự trau dồi kiến thức, từ vựng tiếng anh, giảng giải thêm cho con hoặc học cùng con. Bằng cách này, khi đi học con sẽ đỡ chật vật với những môn này hơn.

Cách cho con cái sử dụng hợp lí
– Vậy chốt lại, XEM GÌ rất quan trọng. Bố mẹ hãy để ý lựa chọn chương trình phù hợp với độ tuổi của con, để con có thể “get the most out of screen time” – có được lợi ích tốt nhất từ việc bỏ thời gian ra ngồi trước màn hình, còn bố mẹ thì được thảnh thơi mà không phải lo lắng.
Còn nếu không thật sự được lợi lộc gì từ việc ngồi trước màn hình thì chi bằng hãy dùng thời gian đó đọc sách, chơi đồ chơi, chạy nhảy, nghịch cát nghịch nước, nhặt lá đá ống bơ thì sẽ tốt hơn cho con 

2. THỜI GIAN SCREEN TIME PHÙ HỢP CHO TỪNG ĐỘ TUỔI
– 18 – 24 tháng: như đã nói ở trên, lý thuyết khoa học khuyên là dưới 2 tuổi thì không screen time. Nhưng mình nghĩ đây là một thử thách vô cùng lớn đối với các gia đình hiện nay, nếu không cho con xem TV thì xem cái gì? Khoảng 18–24 tháng đối với mình là “grey zone”, cũng tương đối an toàn cho con bắt đầu được xem TV, giới hạn tối đa 30’/ngày, xem CÙNG VỚI NGƯỜI LỚN, các chương trình ca nhạc, múa hát trên Youtube Kids hoặc Netflix Kids. Con mình từ 18 tháng được xem TV Youtube Kids mỗi buổi sáng tầm 30-’40 phút, lâu lâu xen kẽ các clip ngắn vài phút về chó mèo heo bò (con vật thật), cũng có trên Youtube Kids luôn. Toàn bộ thời gian xem TV của con có người lớn ngồi cạnh, mình thường hay tranh thủ dạy dỗ “giáo dục công dân” thêm theo các tình huống trên TV.
– 2 – 5 tuổi: tối đa 1 tiếng / ngày, chương trình chất lượng phù hợp độ tuổi con, hoặc lên lịch mỗi ngày con sẽ được xem kênh nào, chương trình nào để có sự luân phiên thay đổi. Ví dụ: 2 – 4 – 6: music / dance / exercise day; 3 -5 -7: science day; Chủ nhật: movie & free. Ngoài ra, bố mẹ có thể giao kèo với con, nếu ngày trong tuần con không có screen time thì cuối tuần con sẽ được có screen time thoải mái (4 tiếng max/ ngày, nhưng mình nghĩ trẻ con mau chán lắm, không ngồi một chỗ được quá 1 tiếng đâu)
– 6 tuổi trở lên: tuỳ bố mẹ cân đối sắp xếp và đánh giá. Hãy đảm bảo cho con được vận động, thể thao, chơi ngoài trời hoặc học thêm một kỹ năng nào đó.
3. HƯỚNG DẪN CÁCH CHA MẸ QUẢN LÝ CON CÁI HIỆU QUẢ Ở SCREEN TIME
Cha mẹ cần có những giải pháp giúp con cái sử dụng hiệu quả
– Từ kinh nghiệm cá nhân, mình tạo hẳn hai tài khoản Gờ-meo và icloud dành riêng cho trẻ em, trong tài khoản gia đình của mình (Gúc gồ và iCloud đều có chức năng này).
– Từ máy của cha / mẹ, mình có thể quản lý trực tiếp và cài đặt thời gian truy cập từng loại ứng dụng, khi nào thì tự tắt, hoặc từ mấy giờ đến mấy giờ sẽ không truy cập được nữa.
– Có quy tắc rõ ràng về việc sử dụng thiết bị theo cách hữu ích để con tuân thủ. Ví dụ: “mỗi lần con sẽ được dùng 30’; nhưng 15’ đầu con sẽ phải sử dụng để tìm kiếm thông tin, học tập, làm toán… 15’ sau con sẽ được chơi tự do các ứng dụng an toàn và phù hợp trong máy mà cha mẹ đã cài đặt sẵn”
– Cài đặt đồng hồ hẹn giờ khi con sử dụng máy, và luôn tuân thủ đúng quy định
4. VẬY SCREEN TIME SẼ KHÔNG TỐT Ở ĐIỂM NÀO?
Vấn đề không nằm ở CÁI MÀN HÌNH, mà là:
– Việc ngồi lì một chỗ hàng giờ, không vận động, là có hại. Về lâu dài nguy cơ béo phì và bị ì là rất lớn.
– Bố mẹ phát cho con 1 cái ipad hay điện thoại, để con tự mình xem không kiểm soát, là tạo ra nguy cơ để con xem phải những nội dung không lành mạnh. Lưu ý, bố mẹ cần luôn kiểm duyệt trước tất cả các nội dung của từng chương trình, game, phim, và cả sách truyện, trước khi cho con xem.
– Con ngồi xem ipad hay điện thoại không đúng tư thế như cúi gằm đầu xuống, để sát mắt, sẽ làm ảnh hưởng đến tư thế, cột sống, các tật về mắt.
– Ánh sáng xanh từ màn hình (nhất là ipad hay smart phone) dễ làm con rối loạn giấc ngủ, ngủ kém – đặc biệt ở các em bé nhạy cảm, khó ngủ, càng có screen time gần giờ ngủ càng ảnh hưởng nặng.
– Các vấn đề về hành vi và xã hội: vì dành quá nhiều thời gian xem màn hình tương tác một chiều và bị động, không được trải nghiệm tương tác 2 chiều nên kỹ năng giao tiếp và xã hội không được luyện tập và phát triển.

Tu-Anh Nguyen (M.A. Psych)
Ncs Tiến sĩ Tâm lý Nhi
Parent-Child Counselor
Parent Educator from Happy Parenting
– – – – – –
Source:
(1) Nghiên cứu năm 2005 của Frederick Zimmerman – APA (Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ) White Paper, trên 1,800 em nhỏ 6 tuổi.
(2) Gentzkow & Shapiro (2008): “Preschool Television Viewing”
(3) Mayo Clinic