Mốc Phát Triển: 5 Tuổi
Mỗi trẻ em là một cá thể độc lập, và có một tốc độ phát triển riêng biệt. Tuy nhiên, sự phát triển bình thường của trẻ chắc chắn sẽ đi theo một xu hướng có thể đoán trước được, được gọi là các mốc phát triển. Trong 5 năm đầu đời, trẻ phát triển toàn diện và mạnh mẽ trong 4 mảng:
- Thể chất – Vận động
- Nhận thức – Giải quyết vấn đề
- Ngôn ngữ – Giao tiếp
- Cảm Xúc – Xã hội
Viện Nhi khoa Hoa kỳ (American Academy for Peadiatrics) nhấn mạnh: Tất cả trẻ em đều cần được kiểm tra phát triển toàn diện trong 5 năm đầu đời, tối thiểu 3 lần trước sinh nhật 3 tuổi.
- Đứng trên một chân trong 10 giây hoặc lâu hơn
- Nhảy lò cò; có thể bật nhảy cả 2 chân
- Có thể nhảy lộn nhào
- Sử dụng nĩa và thìa và đôi khi cả dao ăn
- Đánh đu và leo trèo
- Biết tự đi toilét
- Đếm được 10 món đồ hoặc nhiều hơn
- Có thể vẽ hình người với ít nhất 6 bộ phận trên cơ thể
- Có thể sao chép để viết (vẽ) được vài chữ hoặc số
- Sao chép một hình tam giác và các hình dạng hình học khác
- Biết về đồ vật dùng hàng ngày, như tiền và thức ăn
- Nói rất rõ ràng
- Kể một câu chuyện đơn giản dùng câu đầy đủ
- Sử dụng thì tương lai: “Ngày mai, bà sẽ đến nhà mình.”
- Nói tên và địa chỉ nhà.
- Muốn làm hài lòng bạn bè
- Muốn được giống như các bạn
- Dần biết hợp tác với các quy tắc
- Thích hát, nhảy múa, và biểu diễn
- Nhận biết được giới tính
- Có thể nói cái gì thật và cái gì là giả vờ
- Tỏ ra độc lập hơn, ví dụ: có thể tự sang thăm hàng xóm ở sát nhà (vẫn cần sự trông chừng của người lớn)
- Đôi khi vòi vĩnh và đôi khi rất hợp tác
- Duy trì việc bố trí các buổi chơi cùng nhau, đến công viên hoặc chơi nhóm. Cho trẻ tự do hơn trong việc chọn hoạt động nào để chơi với bạn và để trẻ tự giải quyết vấn đề của mình
- Trẻ có thể sẽ cãi lại hoặc sử dụng ngôn từ không hay (nói bậy) như là một cách để tạo cảm giác tự lập. Đừng quá bận tâm đến việc dụng ngôn đó, có phạt cũng chỉ phạt và ngó lơ cho có. Thay vào đó, hãy tán dương trẻ khi trẻ xin món gì một cách lễ phép và bình tĩnh nói “không” khi không đồng ý.
- Đây là thời điểm tốt để nói với trẻ về hành vi đụng chạm an toàn. Không ai được chạm vào “các bộ phận kín” trừ bác sĩ hoặc y tá trong khi khám bệnh hoặc bố mẹ khi cần vệ sinh cho con sạch sẽ.
- Dạy trẻ về địa chỉ và số điện thoại cần liên lạc.
- Khi đọc sách truyện cho trẻ, hãy yêu cầu trẻ phán đoán diễn biến tiếp theo trong câu chuyện.
- Khuyến khích trẻ “đọc” bằng cách nhìn vào tranh ảnh và kể lại
- Dạy trẻ khái niệm về thời gian như buổi sáng, chiều, tối, hôm nay, ngày mai và hôm qua. Bắt đầu dạy trẻ các ngày trong tuần.
- Khám phá sở thích của trẻ trong môi trường cộng đồng. Ví dụ, nếu trẻ yêu động vật, hãy đi thăm sở thú hoặc trang trại vật nuôi. Đến thư viện hoặc lên mạng Internet để tìm hiểu về các chủ đề này.
- Luôn có sẵn một hộp nhỏ gồm màu sáp, giấy, màu nước, kéo trẻ em và hồ dán. Khuyến khích trẻ vẽ và sáng tạo các dự án nghệ thuật bằng các nguyên liệu khác nhau.
- Chơi đồ chơi có tác dụng khuyến khích trẻ lắp ghép các bộ phận với nhau.
- Dạy trẻ cách dùng chân đẩy xích đu.
- Giúp trẻ học cách leo trèo trên khung tập leo trèo.
- Đi dạo với trẻ, chơi trò đi tìm kho báu quanh chỗ ở hoặc trong công viên, giúp trẻ đạp xe có bánh tập đi (đội mũ bảo hiểm).
- Không thể hiện nhiều cung bậc cảm xúc
- Có hành vi quá khích (cực kỳ sợ hãi, hung hăng, nhút nhát hoặc buồn bã)
- Thu mình khác thường và không hoạt động
- Dễ bị sao lãng, gặp khó khăn khi tập trung vào một hoạt động lâu hơn 5 phút
- Không phản ứng với mọi người, hoặc chỉ phản ứng hời hợt
- Không phân biệt được cái gì thật và cái gì giả vờ
- Không chơi nhiều trò chơi và hoạt động đa dạng
- Không nói được tên và họ
- Không sử dụng chính xác số nhiều hay hiểu khái niệm quá khứ
- Không kể lại những điều đã trải nghiệm và hoạt động hằng ngày
- Không vẽ được hình
- Không thể chải răng, rửa và lau khô tay, hoặc cởi quần áo mà không có người giúp
- Bỏ mất các kỹ năng mà trẻ đã từng có
* Mỗi trẻ em phát triển theo cách riêng và tiến độ riêng. Nếu có lo lắng hay băn khoăn về các mốc phát triển của con, hãy đăng ký Dịch Vụ Kiểm tra Phát triển Toàn diện cho con ngay hôm nay.
Các Mốc Phát Triển Theo Độ Tuổi
Phụ huynh có thể bấm vào độ tuổi tương ứng dưới đây để tham khảo các mốc phát triển của trẻ. Các nội dung mốc phát triển được chuyển ngữ theo chương trình “Learn the Signs. Act Early” của CDC Hoa Kỳ.
