Dạy Con Tích Cực: 1-2 Tuổi
CÁC ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN
Các kỹ năng như tập bước đi, lần đầu con mỉm cười, biết vẫy tay “bye-bye” được gọi là các mốc phát triển. Mốc phát triển là những điều đa số trẻ có thể làm được khi đến một độ tuổi nhất định. Cha mẹ có thể dạy con phát triển toàn diện và đạt được những cột mốc này bằng cách cùng chơi, hỗ trợ con học hỏi, giao tiếp, cư xử, và vận động (như trườn bò, đứng, hay nhảy).
Trong năm thứ 2, trẻ toddler chập chững học cách di chuyển nhiều hơn, có nhận thức tốt về bản thân và môi trường xung quanh. Con có nhu cầu khám phá về mọi người và mọi vật nhiều hơn. Trong giai đoạn này, trẻ toddler thể hiện sự độc lập nhiều hơn vì con đã khó khả năng tự di chuyển và làm được nhiều thứ, hành vi phản kháng vì thế cũng gia tăng. Con biết nhận ra mình trong gương và triong hình ảnh, biết bắt chước hành động của người khác. Trẻ toddler cũng biết nhận diện tên gọi của người thân và những món đồ quen thuộc, biết nói những câu đơn giản, hiểu và biết làm theo những hiệu lệnh và yêu cầu đơn giản.
Sau đây là một vài việc mà cha mẹ có thể làm để hỗ trợ con phát triển tối ưu trong giai đoạn này:
- Đọc sách cho con mỗi ngày để giúp con phát triển cả ngôn ngữ tiếp nhận lẫn ngôn ngữ thể hiện.
- Nhờ con tìm đồ vật cho bạn, hoặc nhận diện tên bộ phận cơ thể hay tên đồ vật.
- Chơi những trò chơi ghép cặp/ghép đôi với trẻ, như phân loại hình dạng và những trò ghép hình đơn giản.
- Khuyến khích con khám phá và thử những điều mới.
- Giúp trẻ phát triển ngôn ngữ bằng cách nói chuyện với con và thêm từ sau những gì con nói. Ví dụ, khi con nói “bình bình,” bạn có thể nói. “Đúng rồi–đó là cái bình sữa.”
- Khuyến khích tính tự lập của con bằng cách giúp con tự mặc quần áo và học cách tự xúc ăn.
- Phản hồi tích cực với những hành vi tốt thật thường xuyên, thay vì chỉ tập trung phạt những hành vi không được mong muốn (chỉ sử dụng kỷ luật tích cực trong thời gian rất ngắn và đúng cách).
- Luôn nói rõ cho con hiểu điều cần làm và việc nên làm (thay vì điều không được làm).
- Khuyến khích tính tò mò và khả năng nhận biết của con bằng cách đưa con ra ngoài chơi, đi dạo, đi công viên…
Vì con đã bắt đầu di chuyển nhiều hơn, con cũng sẽ tiếp xúc với nhiều mối rủi ro hơn. Những tình huống nguy hiểm có thể xảy ra trong tích tắc, vì vậy, hãy chú ý và giám sát con thườgn xuyên. Sau đây là một số việc bạn có thể làm để giúp con được an toàn:
- Không được để con một mình ở gần nước (ví dụ, bồn tắm, hồ bơi, hồ, biển, v.v…) mà không có ai giám sát. Hãy rào lại hồ bơi nếu có. Đuối nước là nguyên nhân gây tai nạn và nguy hiểm tính mạng.
- Chặn cầu thang lại bằng cửa chặn hoặc hàng rào nhỏ. Khóa cửa ra vào tới những nơi nguy hiểm như gara hay tầng hầm.
- Đảm bảo rằng không gian trong nhà an toàn cho trẻ nhỏ bằng cách sử dụng đồ bịt để che lại những ổ điện và góc cạnh bàn tủ sắc nhọn.
- Giữ các thiết bị nhà bếp, bàn ủi, và máy sưởi xa tầm tay của trẻ. Luôn hướng tay cầm của nồi chảo quay vào phía trong khi ở trên bếp.
- Cất những vật dụng sắc nhọn như kéo, dao, và bút viết ở những chỗ an toàn mà trẻ không lấy được.
- Cất và khóa các loại thuốc men, dung dịch tẩy rửa, và hóa chất độc hại.
- Không để trẻ ở một mình trên bất cứ phương tiện nào (xe ô tô, xe máy, xe điện) cho dù chỉ trong vòng một vài phút.
- Nếu di chuyển bằng ô tô, hãy đặt con trong ghế carseat ở băng sau, quay mặt về phía đuôi xe để đảm bảo an toàn tối đa cho con. Con nên ngồi ghế carseat với mặt hướng về phía đuôi xe cho tới khi đạt tới tiêu chuẩn chiều cao hoặc cân nặng mà nhà sản xuất xe ô tô cho phép quay về phía trước.
- Cho con uống nước lọc và sữa tươi không đường thay vì các loại nước ngọt và nước có gas. Sau năm đầu đời, khi đã ăn tốt hơn và tập ăn nhiều hơn, sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng tốt cho giai đoạn này.
- Con có thể trở nên hơi kén ăn một chút so với giai đoạn trước đó. Trẻ toddlers có nhu cầu cần ít thức ăn hơn vì con lớn chậm hơn ở giai đoạn này. Tốt nhất không nên gây khó dễ và tạo ác cảm cho con với việc ăn uống. Hãy cho con nhiều lựa chọn về thức ăn lành mạnh, và cho con chọn những gì con muốn. Hãy tiếp tục thử những đồ ăn mới; có thể mất một thời gian trước khi con học cách thích ăn đa dạng nhiều món.
- Hạn chế thời gian nhìn vào thiết bị điện tử và xây dựng kế hoạch sử dụng thiết bị công nghệ cho gia đình, bản thân lẫn con cái. Đối với trẻ dưới 18 tháng tuổi, Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến nghị rằng tốt nhất là trẻ không sử dụng thiết bị nào, ngoại trừ khi gọi video.
- Trẻ toddler có vẻ thích di chuyển liên tục – chạy, nhảy, đá, leo trèo. Hãy để con được hoạt động – con đang phát triển khả năng phối hợp toàn cơ thể và trở nên mạnh khỏe hơn.
- Đảm bảo rằng con ngủ đủ giấc mỗi đêm: trẻ toddler từ 1-2 tuổi cần ngủ 11-14 tiếng / ngày 24 giờ (bao gồm cả ngủ trưa).
Nuôi Dạy Con Tích Cực
Phụ huynh có thể bấm vào từng độ tuổi tương ứng để tham khảo các đặc điểm phát triển và hướng dẫn nuôi dạy con tích cực.
Các nội dung được chuyển ngữ từ “Positive Parenting Tips” của CDC Hoa Kỳ.